ساخت ساختمان ها و بناهای مرتفع و یا حتی برای تعویض یک لامپ سوخته نیاز به داربست است تا فرد بتواند در ارتفاعی بالاتر از سطح زمین کار کند. مکان مسطحی که فرد میتواند روی ان قرار بگیرد و در مکانی بالاتر از زمین قرار داشته باشد داربست نام دارد.
داربست ها برای کارهای گوناگون و در ابعاد و شکل های متنوع وجود دارند. داربست ها زمانی اختراع شدند که انسان ها نیاز پیدا کردن تا در مکانی بالاتر از سطح زمین کار کنند. اما همه ی داربست ها یک شکل نیستند و در ابعاد و برای کاربری های متفاوت تهیه شدند. در ادامه ی این نوشته به بررسی انواع داربست و داربست نما استاندارد خواهیم پرداخت.
انواع داربست
- داربست چوبی
- داربست فلزی
- داربست معلق
- داربست پایه دار
- داربست خرپا
- داربست اسکلتی
- داربست بازویی یا کنسولی
- داربست دو طرفه
داربست چوبی
برای تشکیل داربست های چوبی از خرک، تخته و پل موقت استفاده میشود. این داربست ها به صورت تخته ای و با ارتفاع کم یا به صورت نردبانی و در ارتفاع زیاد وجود دارند. میتوان از این داربست ها برای رنگ کردن دیوار خانه و یا برای رفت و امد کارگران روی ساختمان در حال ساخت چند طبقه استفاده کرد. لوله داربستی یکی از مهم ترین اجزای داربست می باشد که معمولا از آلیاژهای فلزی برای ساخت این لوله ها استفاده می شود. این لوله ها که به صورت استونه ای ساخته می شوند که بیشتر توخالی هستند از آنها برای انتقال موادی مانند مایعات و گازها استفاده می شود این لوله ها انواع بسیار گوناگونی دارند که از هر کدام برای منظور خاصی استفاده می کنند و با توجه به مصارف آن کاربرد آنها نیز تغییر می کند.
داربست فلزی
داربست های فلزی را اغلب در هنگام ساخت و یا تعمیر ساختمان ها دیده ایم. این داربست ها در اطراف دیوارها و برای جلوگیری از ریختن ان ها استفاده میشود. هم چنین کارگران میتوانند برای دسترسی به یک طبقه ی مخصوص از داربست فلزی استفاده کنند. این داربست ها از میله هایی به قطر 4.8 میلیمتر که به اصطلاح به ان ها لوله های 5 میلیمتری گفته میشود استفاده میکنند.
داربست معلق
داربست معلق یا سکوی پیش امده در واقع داربستی است که در مکان های به خصوص و در صورت عدم توانایی برای زدن داربست از سطح زمین مورد استفاده قرار میگیرد. این داربست به صورت سکویی از دیواره ی ساختمان بیرون میزند به همین دلیل به ان سکوی پیش امده نیز گفته میشود.
داربست پایه دار
این داربست تنها میتواند تا ارتفاع 3 سکو یا 4 متر ساخته شود. در کنار این سکو که به صورت سه سکوی روی هم قرار گرفته ساخته میشود نردبانی وجود دارد که کارگران میتوانند از ان بالا و پایین بروند. ساخت این داربست بسیار سریع و راحت بوده و میتوان به راحتی ان را جابجا کرد.
داربست خرپا
داربست خرپا صفحه ای مسطح است که بر روی پایه هایی به شکل مثلث قرار گرفته است تا فرد بتواند روی ان بایستد و سطوح با ارتفاع کم مثل دیوار یا سقف خانه ی مسکونی را رنگ امیزی کند. از این داربست برای تعمیر سقف و یا تعویض لامپ و ... نیز استفاده میشود.
داربست اسکلتی
داربست اسکلتی در واقع همان داربست فلزی است با این تفاوت که این داربست توسط کوپلینگ و قاب های مخصوصی بسته میشوند. داربست اسکلتی به صورت اماده در بازار موجود است و به راحتی میتوانید برای ارتفاع مورد نظر خود ان را تنظیم کنید.
داربست بازویی یا کنسولی
داربست کنسولی یا بازویی نوع خاصی از داربست های تخصصی است که زمانی که بالای دیوار در حال ساخت است و یا زمین نمیتواند استانداردهای لازم برای اتصال داربست را براورده کند از ان استفاده میشود. این داربست با اتصال سرستون ها به دیوار و سپس پشتیبانی اتصال ها توسط این سرستون ها مورد استفاده قرار میگیرند. هم چنین میتوان این سرستون ها در کف قرار داد زمانیکه سطح زمین استانداردها را براورده نکند.
داربست دو طرفه
داربست دو طرفه، دوبل و یا داربست بنایی همگی یک مدل از داربست را نشان میدهند. این داربست که از جنس چوب است در فاصله ی 20 الی 30 سانتی متری از دیوار برپا میشود و سپس داربست بعدی در فاصله ی یک متری از ان قرار میگیرد. پایه های این داربست از تیرهای چوبی مایل تشکیل میشوند.
اجزای داربست
داربست ها در واقع قطعاتی مجزا هستند که زمانکیه در کنار یکدیگر قرار میگیرند برای کاربری یکسانی ایفای نقش میکنند. در ادامه شما را با این اجزا اشنا میسازیم.
- ستون داربست
ستون داربست در واقع لوله ای 6 متری است که با توجه به ارتفاع ساختمان و نیاز، توسط بست ها ان را کشیده تر میکنند. این لوله به صورت قائم یا کمی مایل به ساختمان نصب میشود و وزن وارد بر داربست را به زمین منتقل میکند.
- لوله های داربستی سرتاسری افقی
این لوله ها به صورت افقی و عمود بر لوله های داربست قرار میگیرند و به عنوان ایجادکننده تکیه گاهی به صورت لوله های زیرتخته ای و دستگاه های افقی داربست ایفای نقش میکنند و داربست را به صورت طولی مهار میکنند.
- لوله های داربستی زیرتخته ای
گاهی نیاز است تا روی لوله های داربست تخته ای قرار داده شود در این هنگام بین دیوار ساختمان و لوله های عمودی داربست لوله هایی افقی قرار داده میشود تا این تخته ها روی ان قرار بگیرند. به این لوله های افقی لوله های زیرتخته ای گفته میشود.
- شمع مایل
شمع مایل در واقع لوله ای است که بر روی ساختمان کناری و یا روی زمین به صورت افقی قرار میگیرد.
- لوله های داربستی مهار
ممکن است شما هم لوله هایی را به صورت قطری درون داربست ساختمان ها دیده باشید این لوله ها برای مهار وزن داربست قرار داده میشوند و به ان ها لوله های مهار گفته میشود.
- قید دیواره درگاهی
لوله ای توسط ان بتوان داربست را به قسمتی از ساختمان مهار کرد قید دیواره درگاهی نام دارد. مثلا میتوان از طریق قرار دادن قید دیواره درگاهی بین دو سطح یکپارچه مثل لغازهای درگاهی با دیواره های پنجره این مهار را صورت داد.
- قید
قید همان لوله ای است که از طریق ان میتوان داربست را به دیواره درگاهی مهار داد.
- دستک های افقی داربست یا لوله های عرضی
در داربست لوله هایی سرتاسری و افقی قرار دارند که میان این لوله ها، لوله های دیگری قرار میگیرند. به این لوله ها دستک های افقی داربست گفته میشود.
- میله شکاف دار اتصال
برای اتصال دو لوله به یکدیگر استفاده میشود که از بست بوشی سریع تر است.
- پایه مهار
برای محکم کردن قید دیواره درگاهی بین دو لغاز مورد استفاده قرار میگیرد.
- اتصالات جهت پل زیر سقف و...
در انتهای بالایی داربست اتصالاتی قرار دارد که داربست را به پل زیر سقف متصل میکند. این اتصالات وظیفه ی محکم کردن داربست را برعهده دارند.
- بست پله ای داربست و صفحه پله
برای اینکه بتوان راحت تر از داربست استفاده کرد روی ان پله، پارگرد و مکانی برای رفت و امد فراهم میکنند.
- پل
لوله ای که بر روی لوله های زیرتخته ای یک پنجره قرار دارد همان پل است.
- بست راست گوشه
برای اتصال ستون یک داربست به لوله افقی سرتاسری از اتصال راست گوشه و یا قائمه استفاده میشود.
- بست لوله زیرتخته ای
برای اتصال لوله زیرتخته ای به لوله ی افقی سرتاسری مورد استفاده قرار میگیرد.
- بست گردان
از این بست برای اتصال لوله ی مهار به لوله ی افقی سرتاسری در زاویه ی دلخواه استفاده میشود.
- بست بوشی
برای اتصال سر به سری دو لوله از این بست استفاده میشود که بیرونو درون دو لوله قرار میگیرد.
- بست خاردار
برای اتصال لوله های دو تکه.
- مهار انتهایی
بست هایی که به بخش انتهایی لوله ها متصل شده اند.
- صفحه زیرستون
صفحه ای که زیر ستون قرار میگیرد و قابلیت اتکای ۰٫۲۲۵ متر مربع را دارا است. برخی از این صفحه ها قابلیت تنظیم دارند.
- پایه قابل تنظیم
در پایین پایه ی داربست قرار دارد و برای تنظیم ارتفاع پایه داربست مورد استفاده قرار میگیرد.
- توپی های پلاستیکی
از این توپی های قارچی شکل در انتهای لوله ها استفاده میشود تا افراد در هنگام برخورد با ان ها دچار مشکل نشوند.
ایمنی در بستن استاندارد داربست
- آشنایی با نحوه ی برپایی داربست مورد نظر جدای از جنس و نوع داربست.
- استفاده از آچار رینگی برای اتصال اجزای داربست.
- پرهیز از اجزای خم شده و غیرقابل استفاده.
- نگهداری از گیره ها و بست ها در روغن برای جلوگیری از زنگ زدگی ان ها.
- استفاده ی کارگران از لباس های مخصوص مثل دستکش، کمربند ایمنی و سایر وسایل مورد نیاز.
- دوری از شوخی های بیجا و حواس پرتی ها.
- شرکت در کلاس های اموزشی.
- دوری افرادی که از ارتفاع میترسند از کار بر روی داربست.
- اشنایی با خطرات احتمالی کار روی داربست مثل برق گرفتگی.
- استفاده از قرقره های متحرک به جای افزودن به طول کمربند.
- همراه داشتن طناب نجات.
- استفاده از کلاه ایمنی.
- دوری از پریزهای برق.
- استفاده از مواد و ابزار مناسب و جدید برای ساخت داربست.
نکاتی برای برپایی داربست:
- قرارگیری ستون های داربست روی سطحی محکم. (از اجر برای محکم کدن ستون داربست دوری کنید.)
- بسته به ضخامت مورد استفاده، فاصله ی بین لوله های زیرتخته ای را تنظیم کنید.
- تخته ها کاملا کنار هم قرار بگیرند و فاصله ای میان ان ها نباشد. هم پوشی تخته ها روی لوله های زیرتخته ای بیشتر از 4 برابر ضخامت ان ها نباشد.
- میزان پهنای سکو برای ایستادن ۰٫۶۲۵ متر و قرار دادن مصالح 0.85 متر است.
- روی سکوهایی با ارتفاع بیشتر از 2 متر از تخته پنجه با عمق 200 میلیمتر باید استفاده شود.
منبع: www.afranews.ir
