گروه فرهنگی صابرنیوز: پس از افشاگریِ رسانه ها پیرامون لایه های پنهان سینمای مستند و گفتگو با اساتید و کارشناسان این حوزه و نحوه جهت گیریِ جدید سینمای مستند ایران، موج جدید مطالبات در بین اهالی مستند قوت گرفت که به عقیده صاحب نظران در تنویر افکار عمومی و ایجاد «باور» و «بیداری» بسیار موثر و حیاتی است و بستری برای مشارکت این هنرمندان فراهم می سازد. بعلاوه رسانۀ حق جو محملی برای پیگیری مطالبات مخاطبان از مسؤلین است؛ برای آن که هرچه می‌تواند در جهت کم کردن دردهای بی‌شمار آن ها گام بردارد؛ دردهایی که اگر هرکدامشان هم حل و فصل بشود، باز هم یک «خبر خوب» است. انعکاس «مطالبه گری»، تلاشی است برای نزدیک کردن محتوای رسانه ها به مشکلات و نیازهای واقعی احاد مردم. رسالت رسانه‌ها در گذشته تنها در انتشار اخبار و اظهارنظرهای مقامات و مسؤلین تعریف می‌شد، اگرچه این اخبار میانۀ چندانی با مسائل واقعی افکار عمومی نداشت؛ آن‌قدر که برخی مواقع رسانه را به اندازه «روابط عمومی» مسؤلین تقلیل می‌داد. در واقع، «اقشار مختلف مردم» غائبان بزرگ رسانه‌ها بودند.
اصحاب سینما معتقدند با توجه به مشکلاتی که سینمای ایران در چند دهه اخیر و به خصوص هشت سال گذشته با آن مواجه بوده و ریزش مخاطب داشته، طبیعی است که باید برای نجات این سینما از ورطۀ سقوط طرحی نو و فوری اندیشید و اجرا کرد. این کار مستلزم حضور افراد و افکار نو در بخش‌های مختلف مدیریتی، شوراها، پژوهشکده‌ها و اتاق‌های فکر سازمان سینمایی است و آزمودنِ دوبارۀ افرادی که در این سالها مدام خود را تکرار کرده‌اند، خطاست و جز در جا زدن های همیشگی، ثمری نخواهد داشت.
اطلاقِ افراد و اندیشه‌های نو، نه به این معناست که صرفاً با عنوان جوانگرایی، اشخاص فاقد تجربه میدان‌دار امور شوند، بلکه افراد و تفکرات نو به کسانی اطلاق می‌شود که سابقه سالها پژوهش و تجارب میدانی و پژوهشی را دارند اما از اندیشه‌های آن ها به دلیل بازی‌های سیاسی و جناحی در دولت‌های پیشین بهره گرفته نشده است، حال آن که ساخت هنر و فرهنگ و اندیشه، ورای دولت‌ها و جناح‌هاست و فرهنگ مقوله‌ای فراجناحی محسوب می‌شود که انسان‌ساز و جامعه‌ساز است و نباید در دایره جناح‌ها و دولت‌ها محدود شود.
سینمای ایران مانند یک پازل است که از قطعات مختلفی تشکیل شده و نادیده گرفتن بخش‌هایی چون سینمای جوان و مستند، بی تردید باعث ناقص شدنِ این پازل خواهد شد. مشکل امروز سینمای مستند ارائه آمار و ارقام نیست چرا که پس از اعتراضات گسترده مستندسازان در سال های اخیر، سازمان سینمایی بالاخره مجبور شد تحت عنوان روند شفاف سازی، اسناد و مطالبی را مقطعی و بطور ناقص منتشر سازد، لکن اشکال کار در جای دیگر است . روش ناکارآمدی که به تعبیر مستندسازان، موریانه وار به جان سینمای مستند افتاده و از درون آن را تهی کرده است باید اصلاح شود؛ گرچه خواجه در پی نقش ایوان باشد، زیرا خانه از پای بست ویرا ن است.
بی اهمیتی مسئولان سازمان سینمایی نسبت به صدای عموم مستندسازان، نشانگر این است که وزارت ارشاد نمی خواهد صدای اعتراض مستندسازان کشور را بشنود. گویا سازمان سینمایی می خواهد در خصوص مدیریت سینمای مستند، همان دست فرمان مدیران قبلی را داشته باشد. از سوی دیگر مستندسازان می گویند انجمن های به اصطلاح صنفی، نماینده عموم مستندسازان ایران نیستند و تاکنون نتوانسته اند حقوق جمعیِ این صنف را بدون تبعیض از متولیان بستانند.
انتقاد عمومی اهالی سینما از انتصاب های رفاقتی، علیرغم وعده ها و شعارهای ریاست جدید سازمان سینمایی، موضوعی است که در چند ماه اخیر بیش از هر نکته ای هنرمندان انقلاب و دفاع مقدس را رنج می دهد.
این افراد ابتدا می گفتند ما اهل رفیق بازی نیستیم اما بعد از این که صاحب میز شدند و خیالشان آسوده شد، شروع کردند به انتصاب دوستان و بعضا شرکای کاری و قدیمی جشنواره هایشان. معروف است که اسرار پشت پرده سینما هیچ گاه مخفی نمی ماند. سینماگران می گویند این بود تحول در سینمایی که می گفتند؟ از همین اول که دُم خروس زد بیرون! چرا با وجود این همه سینماگر متعهد و صاحب نام، از ظرفیت حداکثری آنان بهره برداری نمی کنند؟
نگاهی به پشت سر و درس های دوره ریاست جواد شمقدری بر سازمان سینمایی وزارت ارشاد می تواند چراغ راهی برای محمد خزاعی باشد. زنده یاد فرج الله سلحشور که پرچمدار هنر انقلاب است با گذشت چندسال از انتصاب شمقدری از او ناامید شد، علیرغم این که شمقدری برآمده از هیئت اسلامی هنرمندان بود اما نتوانست از آن فرصت طلایی به نفع توسعه ارزش های انقلاب و هنر اسلامی استفاده کند. مرحوم سلحشور که ناتوانی شمقدری را دید، اشکال کار را در سیستم پوسیده و فلج وزارت ارشاد عنوان کرد و تغییر معاون وزیر را چاره ساز نمی دانست. او معتقد بود شخص، نمی تواند کاری بکند، سیستم و بدنه ارشاد باید به شکل زیربنایی متحول شود وگرنه با این تکرار کلیشه ای، همین آش و کاسه است که هست؛ فرقی نمی کند مدیر اصولگرا بنشیند روی این صندلی یا مدیر اصلاح طلب. کار، از جای دیگر عیب دارد. رئیس جدید سازمان سینمایی باید مراقب باشد تا از هر جهت به دام این صابونِ تکراری نیفتد.
کارشناسان و صاحب نظران سینمای مستند اتفاق نظر دارند که با وجود شعارها و شوآف های برخی از مسئولین مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی وزارت ارشاد طی ادوار گذشته، این مرکز نتوانسته سکاندار سینمای مستند کشور باشد. سکان سینمای مستند عملا در دست وزارت ارشاد نیست و سال هاست عده ای هوشیارانه، گردانندگان وزارت ارشاد را فریب داده اند. پس اشاره و تکیه به انعکاس جشنواره سینما حقیقت ، برای اهالی و دست اندرکاران صنف بزرگ مستندسازی، پاسخِ منطقی و قابل قبولی نیست؛ مستندسازان می گویند تعریف و تمجید اغراق آمیز از جشنواره، فرافکنی و راهی برای سرپوش گذاشتن بر ضعف های فاحش این مرکز دولتی است. این یعنی ماله کشی برای وجهۀ خراب شده. جشنواره در همه جای دنیا تعریف و کارکرد مشخص خود را دارد و نباید در بررسی های کارشناسانه خلط مبحث شود. بررسی عملکرد و کارایی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی یک مسئله و برگزاری جشنواره سینما حقیقت، موضوعی دیگر است.
تنگ کردنِ دایره و عدم استقبال از مشارکت حداکثری عموم مستند سازان کشور، عملکرد محدود و بسته حلقه های رفاقتی و تقسیم ناعادلانه بودجه در سینمای مستند، اجحاف و کم کاری های سال های گذشته از جمله معضلات و مشکلات ریشه ایِ تیم مدیریت مرکز سینمای مستند و تجربی است.
یک بام و دو هوای افرادی که اپوزسیون نما هستند و در فضای مجازی و رسانه ای، از دولت و نظام بدگویی می کنند اما علاوه بر عقد قراردادهای عالی و انجام پروژه های مرتبط با دین و انقلاب، همه کارها حتی مسائل و مشکلات ریز خود را می خواهند با حمایت و مساعدت نظام و سیستم دولتی حل کنند، موجب اعتراض جمع کثیری از سینماگران شده است. چرا که این اشخاص فی المثل با واسطه خانه سینما پولِ وزارت ارشاد را می گیرند و در مصاحبه با رادیوهای خارجی، نقش مخالف را بازی می کنند. هنرمندان مردمی از سکوت مدیران دولتی در برابر این دو دوزه بازی کردنِ روشنفکر نماها به شدت ناراحت هستند و این خطای علنیِ مسئولین را توهین به شعور جامعۀ هنری می دانند.
اهالی مستند در خصوص روند جدید مطالبات این صنف می گویند ادامه مطالبه گریِ به حقِ اهالیِ مستند برای کنترل و هدایتِ سیاست ها، گفتگوی آزاد و مفاهمه درون صنفی، توسعه و ترویجِ روشنگری و طرحِ پرسش های منطقی و حقوقیِ جامعه مستند سازانِ کشور، اصلاح، ساماندهی و بازسازیِ زیرساخت های مدیریتِ سینمای مستند ایران، اجرایِ "عدالت محوری" و "انسجام" در نهضتِ مستند سازی و جلوگیری از تضییع حقوق عمومِ مستند سازان، نهادینه کردنِ آموزش و مطالعاتِ پایدارِ علمی برای پویایی جامعه مستند سازانِ ایران، ایجاد سامانه ملی برای ثبت اطلاعاتِ جامعِ تمام مستند سازان ایران، تجمیع بودجه مستندسازی و اصلاح ساختار کلیشه ای و ناکارآمد گذشته، جلوگیری از موازی کاری و پرهیز از تکرار تجارب ناموفق و ناخوشایند دوره های قبل، ایجاد سازوکارِ مشارکتِ حداکثریِ عموم مستند سازان کشور در تصمیم گیری ها، دگردیسی و پالایش انجمن ها و تشکل ها و جان کلام این که تجدیدبنای سینمای مستند با مشارکت حداکثریِ این صنف، از انتظارات عموم مستندسازان ایران در دولت جدید با نگاه فراجناهی است.
مستندسازانی که در دوره اصلاح طلبان با نقشه و برنامه حساب شده، رانده و بایکوت شدند معتقدند برخی عوامل فتنه و باند وابسته به دولت قبل هنوز در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی وزارت ارشاد مانده اند و گویا محمد خزاعی معاونِ جدید الورود سینماییِ وزیر ارشاد قصد دارد تیم آن ها را به انحاء مختلف نگهدارد.این افراد فاسد و نفوذی، در تیم مدیریت اعمال نفوذ کرده و مسبب شدند با پول وزارت ارشاد (بیت المال) بر علیه انقلاب و ارزشهای نظام فیلم هایی ساخته شود که باید سریعا پاکسازی شوند و با زد و بندهای جدید نتوانند بمانند و نان را به نرخ روز بخورند.
بدیهی است که ویترین سینماحقیقت تحت عنوان جشنواره ۱۴۰۰ مربوط به خروجی و عملکرد تیم دولت قبل است و هیچ ارتباطی به دوره جدید مدیریت در حوزهای مختلف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ندارد که بخواهند پُز آن را بدهند.
به دلیل اهمیت، اعتبار و تاثیر گذاریِ فیلم مستند در عرصه بین الملل، مقام معظم رهبری که سالهاست آثار مستند را رصد می کنند، شخصا به این مهم ورود کرده اند. پس از دیدار شیرینِ جمعی از مستندسازان در تاریخ ۲۱ دی ماه ۹۶ با معظم له، فردایِ آن روز پیامی خطاب به مستندسازان مرقوم فرمودند که منشورِ مستندسازیِ انقلاب است. لکن مجموعه وزارت ارشاد و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربیِ این وزارتخانه، وقعی ننهادند و بی توجهی شان را به اوج خود رساندند. کسانی که بی بصیرتند و پیام رهبر انقلاب را درک نکردند ، با هیچ توجیهی لیاقتِ ماندن در مدیریتِ سینمای مستند و موارد مشابه در هیچ قسمتِ بدنه سازمان سینمایی را ندارند و هرگونه دفاع و جانبداری از آن ها زیر سوال است. از برخی گراها، لابی ها و... بوی آن می آید که عده ای "خودی نما" در حرکتی آرام و زیرپوستی در حال دورزدنِ وزیر ارشاد هستند. با تغییر و جابجاییِ تاکتیکیِ برخی مدیران و دست اندرکارانِ ظاهر الصلاح که یارغار و شریک کاری و مالیِ جشنواره های مختلفِ بعضی مدیران جدیدِ سازمان سینمایی هستند، کانه هیچ اتفاقی نیفتاده است؛ مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی نیاز به اصلاحات ریشه ای و انقلابی دارد و انتصابِ مدیرانِ خسته و بی رمق، اگرچه اصولگرای دوآتشه هم باشند، مناسبِ این تحولِ قطعی نیست.
حضور باقیمانده های تیم معلوم الحال اصلاح طلبان که با لطائف الحیل، جاپایِ خود را سفت کرده اند، موجب نگرانی های جدی برای مستند سازانِ انقلابی و ولایی شده است. برکناریِ مدیرانِ نفوذی و ناکارآمدِ گذشته، توجه ویژه به منویات مقام معظم رهبری، تجدید نظر و اصلاحِ ساختار و زیر بنایِ سینمای مستند ایران در جهت انسجام و عدالت محوری، حمایت و جلوگیری از تضییع حقوق عموم مستندسازان و توجه به موقع به مطالبات حیاتیِ جامعه مستند سازان کشور، امری اجتناب‌ناپذیر است.
در شرایط حساس کنونی لازم است تا وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شخصا ورود کرده و از مدیدان با انرژی و پرقدرت، در حوزه استراتژیک مستندسازی استفاده کند. علتِ ورود مستقیمِ وزیر به این موضوع، تاسی از ورود مدبرانه رهبر معظم انقلاب و جامه عمل پوشاندن به پیام و مطالبات معظم له نسبت به مستندسازان و نیز جبرانِ کوتاهی ها و کم کاری های گذشته برخی زیر مجموعه های وزارت ارشاد نظیر سازمان سینمایی و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است.
گاها زرق و برقِ جشنواره ها بویژه جشنواره سینما حقیقت، سایه می اندازد و ضعف های بنیادین و ریشه ایِ مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی را مستتر کرده و می پوشاند. با اجرایِ دقیقِ این گونه نمایش ها، ذهن وزیر ارشاد و تصمیم گیرندگان را از اصلِ موضوع و محتوا، منحرف می سازند.
لازم به تذکر است که مدیریت ناشیانه، ضعیف و فلجِ بعضی مدیران ناآشنا در حوزه سینما، امثالِ سید محمد مهدی طباطبایی نژاد (مدیرعامل قبلی مرکز گسترش، معاون اسبق نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی و دبیر پیشین جشنواره فجر) با استفاده از عنوانِ فرزند شهید، صدمات جبران ناپذیری بر پیکره سینما و فرهنگ و هنر ایران اسلامی وارد کرده است. با تعظیم به شهیدان والامقام، یقینا شهدا راضی نیستند که منسوبین شان به علت ضعف و ناآگاهی، راه ناصواب بروند و دانسته یا نادانسته تیشه به ریشه انقلاب بزنند.
همانگونه که وزارت ارشاد برای کلیت سینمای ایران برنامه و کنترل و نظارت ویژه دارد، واجب است تا در خصوص سینمای مستند ایران نگاه جدید، موثر و کارسازی داشته باشد و مثل گذشته رفع تکلیف نکند. مستند سازان کشور مایل نیستند که مصالح صنفی شان فدای حلقه های رفاقتی مدیران جدید شود و مطالبات منطقی و اصولی آنها مثله شود. با توجه به تغییرات اخیر در سازمان سینمایی، مستندسازان معتقدند سینمای ایران مانند یک پازل می‌ماند که از قطعات مختلفی تشکیل شده و نادیده گرفتن بخش‌هایی چون سینمای جوان و مستند باعث ناقص شدن این پازل خواهد شد. انتظار عموم مستندسازان ایران از دولت جدید این است که با نگاه فراجناحی از همه مستندسازان در سراسر کشور دعوت به همکاری کند و از پتانسیل ایشان نهایت بهره برداری را داشته باشد.
طی سالهای گذشته برخی از افراد به عنوان کارشناس در شوراهای مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بکار گرفته شده اند که صلاحیت کافی و جامع نداشته اند و با اعمال سلیقه های غیر کارشناسی باعث افت درونی و محتوایی این مرکز شده اند.
مطالبات بحق مستندسازان و تعلل بیجای وزارت ارشاد، سبب شد تا اهالی مستند که راهکارِ حل معضلات را می دانند، دغدغه ها، مطالب و دیدگاه های خود را در رسانه ها و فضای مجازی مطرح کنند و از این ظرفیت، برای تبادل نظر و تضارب آراء در خصوص سازوکارِ جدید مستندسازی، مطالبات زمین مانده را عنوان کنند. این حرکت خودجوش با استقبال رسانه ها مواجه گردید منتهی با واکنش منفیِ مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روبرو شد. عدم توجه به مطالبات مستندسازانِ کشور موجب شد تا گروهی از مستندسازان، ایده درج خواسته های فعالان این صنف را با راه اندازیِ کمپین مطالبه گری اهالی مستند ایجاد کنند. با تشکیل پویش فوق برای مشارکت مستندسازان در تولید محتوای این بیداری، آنها می‌توانند طیف گسترده‌ای از مطالب و خبرها را برای «پیگیری» یا «انتشار» ارسال کنند. کمپین مطالبه گری اهالیِ مستند، جهت "فرهنگسازی و گسترش عزمِ عمومی در خصوص دریافتِ مطالباتِ صنفیِ جامع و فراگیر" با مشارکتِ طیف هایِ مختلف و متنوعِ مستند سازان در سراسر کشور شکل گرفته است. دست اندرکاران این کمپین طی یادداشتی به برخی از دلائل اشاره کرده اند که در پی می خوانید:
همان گونه که مستحضر هستید طی ماه های اخیر، مطالباتِ طیف های متفاوت و متنوعِ مستندسازان، بیشتر از گذشته مطرح گردیده و گفتگو های کارشناسی و نقدهای سازنده، انعکاس بسیار خوبی در محافل و مجامع مختلف داشته‌است که به بعضی موارد اشاره می کنیم.
لازم به یادآوری است که اطلاقِ سینمای مستند، شاملِ یک مرکزِ خاص نیست؛ بلکه تمامیِ دستگاه ها، ارگان ها، سازمان های دولتی، نیمه دولتی و تحت پوششِ نهادهای حکومتی که در زمینۀ تولید فیلم های مستند گام برمی دارند را در بر می گیرد. از این رو، فقط در صورت لزوم نام می بریم و درباره سایر مراکز و ارگان ها، تنها به مصادیق می پردازیم.
مجددا از همه دست اندرکاران و صاحب نظران دعوت می کنیم در مورد مشکلات و موانع موجود در سینمای مستند ایران دیدگاه های خود را به اشتراک بگذارند تا علاوه بر گفتگوی تخصصی و صنفی، در جمعبندی های آتی فهرست مطالبات به اطلاع مدیران دستگاه ها برسد. اشراف اهالی مستند در این زمینه، بهترین منبع اطلاعاتی است که زمینه بررسی کارشناسانه مسائل سینمای مستند کشور را فراهم می کند. خوشبختانه تحقیقات مفصلِ استاد ارجمند جناب آقای دکتر خالقی سروش، درباره آسیب شناسی سینمای مستند ایران و چالش ها و راهکار های آن، در حال انجام است که یقینا نتایج مهم و موثری برای اهالیِ مستند در بر خواهد داشت. جا دارد از دوستانی که پیش از این نظراتشان را در اختیار مان قرار دادند صمیمانه قدردانی کنیم.
عده ای مستندسازی را منحصر به دو مجموعه می دانند؛ یکی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی (وزارت ارشاد) و دیگری رسانه ملی (تلویزیون). گرچه سازمان ها و نهادهای دیگری هم بطور مستقیم و گسترده، تحت عنوان تولید فیلم مستند فعالیت می کنند اما یکی از مراکز مهم و راهبردی در سینمای ایران، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است. این مرکز که زیرمجموعه سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، بلحاظ قانونی موظف به اجرای بخشی از سیاست ها و برنامه های دولت در حوزه فیلم مستند شناخته می شود. با توجه به تغییر دولت و درنتیجه تعویض مدیریت در وزارت ارشاد و سازمان سینمایی و همچنین دگرگونی در سیاست ها و برنامه های این نهادها نسبت به دولت قبل، مطالبه به حق جامعه مستند سازان کشور درباره الزامات تغییر و تحولِ مدیریت دولتی در حوزه مستند امری بدیهی و اجتناب ناپذیر است.
مجموعه دیگری که هم به لحاظ وسعتِ کاری و هم بودجه دولتی، فعالیت گسترده‌ای دارد، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی است. اخیرا ریاست این سازمان تغییر کرده و طبق روالِ معمول، مدیرانِ میانی و زیر مجموعه های تلویزیون در حال تغییر و دگرگونی است. عملکرد غیر قابل دفاعِ تلویزیون که از اموال مردم اداره می شود، همواره از سوی عموم مستندسازانِ کشور مورد بحث و انتقاد بوده است.
این همزمانی، در تغییرِ مدیران دولتیِ نظام در وزارت ارشاد و صدا و سیما باعثِ ظهورِ فرصتی استثنائی شده تا مستندسازانِ کشورمان مطالباتِ زمین مانده و بر حق خود را مجدانه و در حرکتی فراگیر پیگیری کنند. مطالبات بحق و تعلل بیجایِ مسئولین، موجب نگرانی های جدیِ مستندسازان کشور شده است. سال هاست این مطالبات صنفی مغفول مانده و هیچ نهاد و مرجعی به این معضل کهنه رسیدگی نکرده است.
بودجه های کلان و سرگردان، موضوعی بسیار حائز اهمیت است؛ مبالغی که از جیبِ مردم تحت عنوان بودجه مستندسازی هزینه می گردد اما شاملِ عموم مستندسازان (حتی چهره های قدیمی) در اقصی نقاط کشور نمی شود و فقط تعداد قلیلی در تهران، با نفوذ و رانت از آن منفعت می برند. اغلب این سازمان ها و مجموعه ها که با ترفند خاصی بودجه عمومی را با خیالِ راحت و بطور پنهان خرج می کنند، به هیچ جا پاسخگو نیستند و دیگران را به حلقه های رفاقتی خود راه نمی دهند. جامعه مستندسازان کشور خواستارِ اصلاح این مسیر آلوده و غلط است و مداوایِ این اپیدمی را از وظایف مسئولان و سیاستگزاران می داند.
افزون بر مطالب مذکور، چالش های متعددی در سطح کلانِ سینمای مستند ایران وجود دارد که علاوه بر قصور برخی از مدیرانِ نالایق دستگاه های مختلف، ثمره غفلت ها و کم کاری های تشکل ها و صنوفِ ناکارآمد است.
در ماه های اخیر، نهضتِ باور و بیداریِ نوینِ مستند سازان ایران منسجم تر از قبل، بخشی از مطالبات به حق را مطرح ساخت و از ظرفیت های دسترسی و ایجاد گفتگو با همکاران در شبکه های اجتماعی استفاده نمود که در همه گروه ها و کانال های مرتبط با اهالیِ مستند با استقبال روبرو شد. لکن مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی علیرغم ادعاهایش، تحمل شنیدن صدای عموم مستندسازان را نداشت و در اقدامی نسنجیده و غیرحرفه ای، تمامیِ پست ها و نقدها به سینمای مستند را (از افراد متعدد) در گروه تلگرامیِ "بحث مستند" پاک کرد تا به زعم خود روشنگریِ جدید در بین اهالیِ مستند را در نطفه خفه کند. این بی صبری و بی حوصلگیِ مسئولان مرکز گسترش، مسبوق به سابقه است و فضای محدود و بسته این مجموعه سال هاست که با دست به دست شدنِ میزهای مدیریت میان باند خاصی، بدین منوال اداره می شود. مستند سازان که انتظارِ چنین واکنشِ چکشی را نداشتند، هنگامی که بی طاقتی متولیان این مرکز را در فضای تخصصی دیدند، اقدام به تشکیل این کپین کردند.
شایان ذکر است که مطالبات - به حق - مستندسازان به تفکیک و مرتبط با هر سازمان و نهاد ومجموعه ای، منسجم و جداگانه مطرح می گردد. بعلاوه عزمی جدی و عمومی در راه است تا مسائل متعددِ درون صنفی حل و فصل شود.
قطعا کسانی هستند که طبق عادت همیشگی، آیه یاس می خوانند اما اراده "جمع" بر این است که با نگاه مثبت امیدوار باشیم و از بی مهری ها و کارشکنی ها دلسرد نشویم. دورانِ قبلیِ مراکز و دستگاه ها برای رفتارهای کلیشه ای و نخ نما با جامعه مستندسازان کشور به اتمام رسیده و این حرکت، به عقب برنمی گردد. طیف های مختلف و متنوع مستندسازان، این بار نه برای یک قرارداد و یک فیلم، بلکه برای صیانت از منافع عمومیِ این صنف در سطح کشور برخاسته اند.
یاران و همراهان عزیز، حجم کار زیاد است. صبر و حوصله و پشتکار و مداومت، ابزارِ آشنا و همیشگیِ شماست. شما فیلم های مهم و سختی را ساخته اید و امتحان پس داده اید، افتخارات زیادی را کسب کرده اید؛ اکنون برای تجدید بنایِ صنفی بزرگ، وقت بگذارید تا منافعِ جمع "نهادینه" شود و کاری که سال ها قبل باید صورت می گرفت، امروز شکل گیرد.
بدون تعارف می گوییم با کسانی که قصد شیطنت، تخریب و تضعیف دارند، مقابله به مثل نمی کنیم. رعایتِ اخلاق حرفه ای، نخستین درسِ مستندسازی است؛ اما صمیمانه دست همه همراهان و همدلان را به گرمی می فشاریم.
سوتفاهم های دیگران را برایشان توضیح می دهیم تا قضاوت نکنند و از همه پیشنهادها و راهنمایی های دلسوزانه استقبال می کنیم. این پرونده مفتوح است و با کمک و عنایت شما تکمیل می گردد.
اصحاب سینما معتقدند با توجه به مشکلاتی که سینمای ایران در چند دهه اخیر و به خصوص هشت سال گذشته با آن مواجه بوده و ریزش مخاطب داشته، طبیعی است که باید برای نجات این سینما از ورطۀ سقوط طرحی نو و فوری اندیشید و اجرا کرد. این کار مستلزم حضور افراد و افکار نو در بخش‌های مختلف مدیریتی، شوراها، پژوهشکده‌ها و اتاق‌های فکر سازمان سینمایی است و آزمودنِ دوبارۀ افرادی که در این سالها مدام خود را تکرار کرده‌اند، خطاست و جز در جا زدن های همیشگی، ثمری نخواهد داشت.
اطلاقِ افراد و اندیشه‌های نو، نه به این معناست که صرفاً با عنوان جوانگرایی، اشخاص فاقد تجربه میدان‌دار امور شوند، بلکه افراد و تفکرات نو به کسانی اطلاق می‌شود که سابقه سالها پژوهش و تجارب میدانی و پژوهشی را دارند اما از اندیشه‌های آن ها به دلیل بازی‌های سیاسی و جناحی در دولت‌های پیشین بهره گرفته نشده است، حال آن که ساخت هنر و فرهنگ و اندیشه، ورای دولت‌ها و جناح‌هاست و فرهنگ مقوله‌ای فراجناحی محسوب می‌شود که انسان‌ساز و جامعه‌ساز است و نباید در دایره جناح‌ها و دولت‌ها محدود شود.
سینمای ایران مانند یک پازل است که از قطعات مختلفی تشکیل شده و نادیده گرفتن بخش‌هایی چون سینمای جوان و مستند، بی تردید باعث ناقص شدنِ این پازل خواهد شد. مشکل امروز سینمای مستند ارائه آمار و ارقام نیست چرا که پس از اعتراضات گسترده مستندسازان در سال های اخیر، سازمان سینمایی بالاخره مجبور شد تحت عنوان روند شفاف سازی، اسناد و مطالبی را مقطعی و بطور ناقص منتشر سازد، لکن اشکال کار در جای دیگر است . روش ناکارآمدی که به تعبیر مستندسازان، موریانه وار به جان سینمای مستند افتاده و از درون آن را تهی کرده است باید اصلاح شود؛ گرچه خواجه در پی نقش ایوان باشد، زیرا خانه از پای بست ویرا ن است.
بی اهمیتی مسئولان سازمان سینمایی نسبت به صدای عموم مستندسازان، نشانگر این است که وزارت ارشاد نمی خواهد صدای اعتراض مستندسازان کشور را بشنود. گویا سازمان سینمایی می خواهد در خصوص مدیریت سینمای مستند، همان دست فرمان مدیران قبلی را داشته باشد. از سوی دیگر مستندسازان می گویند انجمن های به اصطلاح صنفی، نماینده عموم مستندسازان ایران نیستند و تاکنون نتوانسته اند حقوق جمعیِ این صنف را بدون تبعیض از متولیان بستانند.
انتقاد عمومی اهالی سینما از انتصاب های رفاقتی، علیرغم وعده ها و شعارهای ریاست جدید سازمان سینمایی، موضوعی است که در چند ماه اخیر بیش از هر نکته ای هنرمندان انقلاب و دفاع مقدس را رنج می دهد.
این افراد ابتدا می گفتند ما اهل رفیق بازی نیستیم اما بعد از این که صاحب میز شدند و خیالشان آسوده شد، شروع کردند به انتصاب دوستان و بعضا شرکای کاری و قدیمی جشنواره هایشان. معروف است که اسرار پشت پرده سینما هیچ گاه مخفی نمی ماند. سینماگران می گویند این بود تحول در سینمایی که می گفتند؟ از همین اول که دُم خروس زد بیرون! چرا با وجود این همه سینماگر متعهد و صاحب نام، از ظرفیت حداکثری آنان بهره برداری نمی کنند؟
نگاهی به پشت سر و درس های دوره ریاست جواد شمقدری بر سازمان سینمایی وزارت ارشاد می تواند چراغ راهی برای محمد خزاعی باشد. زنده یاد فرج الله سلحشور که پرچمدار هنر انقلاب است با گذشت چندسال از انتصاب شمقدری از او ناامید شد، علیرغم این که شمقدری برآمده از هیئت اسلامی هنرمندان بود اما نتوانست از آن فرصت طلایی به نفع توسعه ارزش های انقلاب و هنر اسلامی استفاده کند. مرحوم سلحشور که ناتوانی شمقدری را دید، اشکال کار را در سیستم پوسیده و فلج وزارت ارشاد عنوان کرد و تغییر معاون وزیر را چاره ساز نمی دانست. او معتقد بود شخص، نمی تواند کاری بکند، سیستم و بدنه ارشاد باید به شکل زیربنایی متحول شود وگرنه با این تکرار کلیشه ای، همین آش و کاسه است که هست؛ فرقی نمی کند مدیر اصولگرا بنشیند روی این صندلی یا مدیر اصلاح طلب. کار، از جای دیگر عیب دارد. رئیس جدید سازمان سینمایی باید مراقب باشد تا از هر جهت به دام این صابونِ تکراری نیفتد.
کارشناسان و صاحب نظران سینمای مستند اتفاق نظر دارند که با وجود شعارها و شوآف های برخی از مسئولین مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی وزارت ارشاد طی ادوار گذشته، این مرکز نتوانسته سکاندار سینمای مستند کشور باشد. سکان سینمای مستند عملا در دست وزارت ارشاد نیست و سال هاست عده ای هوشیارانه، گردانندگان وزارت ارشاد را فریب داده اند. پس اشاره و تکیه به انعکاس جشنواره سینما حقیقت ، برای اهالی و دست اندرکاران صنف بزرگ مستندسازی، پاسخِ منطقی و قابل قبولی نیست؛ مستندسازان می گویند تعریف و تمجید اغراق آمیز از جشنواره، فرافکنی و راهی برای سرپوش گذاشتن بر ضعف های فاحش این مرکز دولتی است. این یعنی ماله کشی برای وجهۀ خراب شده. جشنواره در همه جای دنیا تعریف و کارکرد مشخص خود را دارد و نباید در بررسی های کارشناسانه خلط مبحث شود. بررسی عملکرد و کارایی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی یک مسئله و برگزاری جشنواره سینما حقیقت، موضوعی دیگر است.
تنگ کردنِ دایره و عدم استقبال از مشارکت حداکثری عموم مستند سازان کشور، عملکرد محدود و بسته حلقه های رفاقتی و تقسیم ناعادلانه بودجه در سینمای مستند، اجحاف و کم کاری های سال های گذشته از جمله معضلات و مشکلات ریشه ایِ تیم مدیریت مرکز سینمای مستند و تجربی است.
یک بام و دو هوای افرادی که اپوزسیون نما هستند و در فضای مجازی و رسانه ای، از دولت و نظام بدگویی می کنند اما علاوه بر عقد قراردادهای عالی و انجام پروژه های مرتبط با دین و انقلاب، همه کارها حتی مسائل و مشکلات ریز خود را می خواهند با حمایت و مساعدت نظام و سیستم دولتی حل کنند، موجب اعتراض جمع کثیری از سینماگران شده است. چرا که این اشخاص فی المثل با واسطه خانه سینما پولِ وزارت ارشاد را می گیرند و در مصاحبه با رادیوهای خارجی، نقش مخالف را بازی می کنند. هنرمندان مردمی از سکوت مدیران دولتی در برابر این دو دوزه بازی کردنِ روشنفکر نماها به شدت ناراحت هستند و این خطای علنیِ مسئولین را توهین به شعور جامعۀ هنری می دانند.
اهالی مستند در خصوص روند جدید مطالبات این صنف می گویند ادامه مطالبه گریِ به حقِ اهالیِ مستند برای کنترل و هدایتِ سیاست ها، گفتگوی آزاد و مفاهمه درون صنفی، توسعه و ترویجِ روشنگری و طرحِ پرسش های منطقی و حقوقیِ جامعه مستند سازانِ کشور، اصلاح، ساماندهی و بازسازیِ زیرساخت های مدیریتِ سینمای مستند ایران، اجرایِ "عدالت محوری" و "انسجام" در نهضتِ مستند سازی و جلوگیری از تضییع حقوق عمومِ مستند سازان، نهادینه کردنِ آموزش و مطالعاتِ پایدارِ علمی برای پویایی جامعه مستند سازانِ ایران، ایجاد سامانه ملی برای ثبت اطلاعاتِ جامعِ تمام مستند سازان ایران، تجمیع بودجه مستندسازی و اصلاح ساختار کلیشه ای و ناکارآمد گذشته، جلوگیری از موازی کاری و پرهیز از تکرار تجارب ناموفق و ناخوشایند دوره های قبل، ایجاد سازوکارِ مشارکتِ حداکثریِ عموم مستند سازان کشور در تصمیم گیری ها، دگردیسی و پالایش انجمن ها و تشکل ها و جان کلام این که تجدیدبنای سینمای مستند با مشارکت حداکثریِ این صنف، از انتظارات عموم مستندسازان ایران در دولت جدید با نگاه فراجناهی است.
مستندسازانی که در دوره اصلاح طلبان با نقشه و برنامه حساب شده، رانده و بایکوت شدند معتقدند برخی عوامل فتنه و باند وابسته به دولت قبل هنوز در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی وزارت ارشاد مانده اند و گویا محمد خزاعی معاونِ جدید الورود سینماییِ وزیر ارشاد قصد دارد تیم آن ها را به انحاء مختلف نگهدارد.این افراد فاسد و نفوذی، در تیم مدیریت اعمال نفوذ کرده و مسبب شدند با پول وزارت ارشاد (بیت المال) بر علیه انقلاب و ارزشهای نظام فیلم هایی ساخته شود که باید سریعا پاکسازی شوند و با زد و بندهای جدید نتوانند بمانند و نان را به نرخ روز بخورند.
بدیهی است که ویترین سینماحقیقت تحت عنوان جشنواره ۱۴۰۰ مربوط به خروجی و عملکرد تیم دولت قبل است و هیچ ارتباطی به دوره جدید مدیریت در حوزهای مختلف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ندارد که بخواهند پُز آن را بدهند.
به دلیل اهمیت، اعتبار و تاثیر گذاریِ فیلم مستند در عرصه بین الملل، مقام معظم رهبری که سالهاست آثار مستند را رصد می کنند، شخصا به این مهم ورود کرده اند. پس از دیدار شیرینِ جمعی از مستندسازان در تاریخ ۲۱ دی ماه ۹۶ با معظم له، فردایِ آن روز پیامی خطاب به مستندسازان مرقوم فرمودند که منشورِ مستندسازیِ انقلاب است. لکن مجموعه وزارت ارشاد و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربیِ این وزارتخانه، وقعی ننهادند و بی توجهی شان را به اوج خود رساندند. کسانی که بی بصیرتند و پیام رهبر انقلاب را درک نکردند ، با هیچ توجیهی لیاقتِ ماندن در مدیریتِ سینمای مستند و موارد مشابه در هیچ قسمتِ بدنه سازمان سینمایی را ندارند و هرگونه دفاع و جانبداری از آن ها زیر سوال است. از برخی گراها، لابی ها و... بوی آن می آید که عده ای "خودی نما" در حرکتی آرام و زیرپوستی در حال دورزدنِ وزیر ارشاد هستند. با تغییر و جابجاییِ تاکتیکیِ برخی مدیران و دست اندرکارانِ ظاهر الصلاح که یارغار و شریک کاری و مالیِ جشنواره های مختلفِ بعضی مدیران جدیدِ سازمان سینمایی هستند، کانه هیچ اتفاقی نیفتاده است؛ مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی نیاز به اصلاحات ریشه ای و انقلابی دارد و انتصابِ مدیرانِ خسته و بی رمق، اگرچه اصولگرای دوآتشه هم باشند، مناسبِ این تحولِ قطعی نیست.
حضور باقیمانده های تیم معلوم الحال اصلاح طلبان که با لطائف الحیل، جاپایِ خود را سفت کرده اند، موجب نگرانی های جدی برای مستند سازانِ انقلابی و ولایی شده است. برکناریِ مدیرانِ نفوذی و ناکارآمدِ گذشته، توجه ویژه به منویات مقام معظم رهبری، تجدید نظر و اصلاحِ ساختار و زیر بنایِ سینمای مستند ایران در جهت انسجام و عدالت محوری، حمایت و جلوگیری از تضییع حقوق عموم مستندسازان و توجه به موقع به مطالبات حیاتیِ جامعه مستند سازان کشور، امری اجتناب‌ناپذیر است.
در شرایط حساس کنونی لازم است تا وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شخصا ورود کرده و از مدیدان با انرژی و پرقدرت، در حوزه استراتژیک مستندسازی استفاده کند. علتِ ورود مستقیمِ وزیر به این موضوع، تاسی از ورود مدبرانه رهبر معظم انقلاب و جامه عمل پوشاندن به پیام و مطالبات معظم له نسبت به مستندسازان و نیز جبرانِ کوتاهی ها و کم کاری های گذشته برخی زیر مجموعه های وزارت ارشاد نظیر سازمان سینمایی و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است.
گاها زرق و برقِ جشنواره ها بویژه جشنواره سینما حقیقت، سایه می اندازد و ضعف های بنیادین و ریشه ایِ مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی را مستتر کرده و می پوشاند. با اجرایِ دقیقِ این گونه نمایش ها، ذهن وزیر ارشاد و تصمیم گیرندگان را از اصلِ موضوع و محتوا، منحرف می سازند.
لازم به تذکر است که مدیریت ناشیانه، ضعیف و فلجِ بعضی مدیران ناآشنا در حوزه سینما، امثالِ سید محمد مهدی طباطبایی نژاد (مدیرعامل قبلی مرکز گسترش، معاون اسبق نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی و دبیر پیشین جشنواره فجر) با استفاده از عنوانِ فرزند شهید، صدمات جبران ناپذیری بر پیکره سینما و فرهنگ و هنر ایران اسلامی وارد کرده است. با تعظیم به شهیدان والامقام، یقینا شهدا راضی نیستند که منسوبین شان به علت ضعف و ناآگاهی، راه ناصواب بروند و دانسته یا نادانسته تیشه به ریشه انقلاب بزنند.
همانگونه که وزارت ارشاد برای کلیت سینمای ایران برنامه و کنترل و نظارت ویژه دارد، واجب است تا در خصوص سینمای مستند ایران نگاه جدید، موثر و کارسازی داشته باشد و مثل گذشته رفع تکلیف نکند. مستند سازان کشور مایل نیستند که مصالح صنفی شان فدای حلقه های رفاقتی مدیران جدید شود و مطالبات منطقی و اصولی آنها مثله شود. با توجه به تغییرات اخیر در سازمان سینمایی، مستندسازان معتقدند سینمای ایران مانند یک پازل می‌ماند که از قطعات مختلفی تشکیل شده و نادیده گرفتن بخش‌هایی چون سینمای جوان و مستند باعث ناقص شدن این پازل خواهد شد. انتظار عموم مستندسازان ایران از دولت جدید این است که با نگاه فراجناحی از همه مستندسازان در سراسر کشور دعوت به همکاری کند و از پتانسیل ایشان نهایت بهره برداری را داشته باشد.
طی سالهای گذشته برخی از افراد به عنوان کارشناس در شوراهای مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بکار گرفته شده اند که صلاحیت کافی و جامع نداشته اند و با اعمال سلیقه های غیر کارشناسی باعث افت درونی و محتوایی این مرکز شده اند.
مطالبات بحق مستندسازان و تعلل بیجای وزارت ارشاد، سبب شد تا اهالی مستند که راهکارِ حل معضلات را می دانند، دغدغه ها، مطالب و دیدگاه های خود را در رسانه ها و فضای مجازی مطرح کنند و از این ظرفیت، برای تبادل نظر و تضارب آراء در خصوص سازوکارِ جدید مستندسازی، مطالبات زمین مانده را عنوان کنند. این حرکت خودجوش با استقبال رسانه ها مواجه گردید منتهی با واکنش منفیِ مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روبرو شد. عدم توجه به مطالبات مستندسازانِ کشور موجب شد تا گروهی از مستندسازان، ایده درج خواسته های فعالان این صنف را با راه اندازیِ کمپین مطالبه گری اهالی مستند ایجاد کنند. با تشکیل پویش فوق برای مشارکت مستندسازان در تولید محتوای این بیداری، آنها می‌توانند طیف گسترده‌ای از مطالب و خبرها را برای «پیگیری» یا «انتشار» ارسال کنند. کمپین مطالبه گری اهالیِ مستند، جهت "فرهنگسازی و گسترش عزمِ عمومی در خصوص دریافتِ مطالباتِ صنفیِ جامع و فراگیر" با مشارکتِ طیف هایِ مختلف و متنوعِ مستند سازان در سراسر کشور شکل گرفته است. دست اندرکاران این کمپین طی یادداشتی به برخی از دلائل اشاره کرده اند که در پی می خوانید:
همان گونه که مستحضر هستید طی ماه های اخیر، مطالباتِ طیف های متفاوت و متنوعِ مستندسازان، بیشتر از گذشته مطرح گردیده و گفتگو های کارشناسی و نقدهای سازنده، انعکاس بسیار خوبی در محافل و مجامع مختلف داشته‌است که به بعضی موارد اشاره می کنیم.
لازم به یادآوری است که اطلاقِ سینمای مستند، شاملِ یک مرکزِ خاص نیست؛ بلکه تمامیِ دستگاه ها، ارگان ها، سازمان های دولتی، نیمه دولتی و تحت پوششِ نهادهای حکومتی که در زمینۀ تولید فیلم های مستند گام برمی دارند را در بر می گیرد. از این رو، فقط در صورت لزوم نام می بریم و درباره سایر مراکز و ارگان ها، تنها به مصادیق می پردازیم.
مجددا از همه دست اندرکاران و صاحب نظران دعوت می کنیم در مورد مشکلات و موانع موجود در سینمای مستند ایران دیدگاه های خود را به اشتراک بگذارند تا علاوه بر گفتگوی تخصصی و صنفی، در جمعبندی های آتی فهرست مطالبات به اطلاع مدیران دستگاه ها برسد. اشراف اهالی مستند در این زمینه، بهترین منبع اطلاعاتی است که زمینه بررسی کارشناسانه مسائل سینمای مستند کشور را فراهم می کند. خوشبختانه تحقیقات مفصلِ استاد ارجمند جناب آقای دکتر خالقی سروش، درباره آسیب شناسی سینمای مستند ایران و چالش ها و راهکار های آن، در حال انجام است که یقینا نتایج مهم و موثری برای اهالیِ مستند در بر خواهد داشت. جا دارد از دوستانی که پیش از این نظراتشان را در اختیار مان قرار دادند صمیمانه قدردانی کنیم.
عده ای مستندسازی را منحصر به دو مجموعه می دانند؛ یکی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی (وزارت ارشاد) و دیگری رسانه ملی (تلویزیون). گرچه سازمان ها و نهادهای دیگری هم بطور مستقیم و گسترده، تحت عنوان تولید فیلم مستند فعالیت می کنند اما یکی از مراکز مهم و راهبردی در سینمای ایران، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است. این مرکز که زیرمجموعه سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، بلحاظ قانونی موظف به اجرای بخشی از سیاست ها و برنامه های دولت در حوزه فیلم مستند شناخته می شود. با توجه به تغییر دولت و درنتیجه تعویض مدیریت در وزارت ارشاد و سازمان سینمایی و همچنین دگرگونی در سیاست ها و برنامه های این نهادها نسبت به دولت قبل، مطالبه به حق جامعه مستند سازان کشور درباره الزامات تغییر و تحولِ مدیریت دولتی در حوزه مستند امری بدیهی و اجتناب ناپذیر است.
مجموعه دیگری که هم به لحاظ وسعتِ کاری و هم بودجه دولتی، فعالیت گسترده‌ای دارد، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی است. اخیرا ریاست این سازمان تغییر کرده و طبق روالِ معمول، مدیرانِ میانی و زیر مجموعه های تلویزیون در حال تغییر و دگرگونی است. عملکرد غیر قابل دفاعِ تلویزیون که از اموال مردم اداره می شود، همواره از سوی عموم مستندسازانِ کشور مورد بحث و انتقاد بوده است.
این همزمانی، در تغییرِ مدیران دولتیِ نظام در وزارت ارشاد و صدا و سیما باعثِ ظهورِ فرصتی استثنائی شده تا مستندسازانِ کشورمان مطالباتِ زمین مانده و بر حق خود را مجدانه و در حرکتی فراگیر پیگیری کنند. مطالبات بحق و تعلل بیجایِ مسئولین، موجب نگرانی های جدیِ مستندسازان کشور شده است. سال هاست این مطالبات صنفی مغفول مانده و هیچ نهاد و مرجعی به این معضل کهنه رسیدگی نکرده است.
بودجه های کلان و سرگردان، موضوعی بسیار حائز اهمیت است؛ مبالغی که از جیبِ مردم تحت عنوان بودجه مستندسازی هزینه می گردد اما شاملِ عموم مستندسازان (حتی چهره های قدیمی) در اقصی نقاط کشور نمی شود و فقط تعداد قلیلی در تهران، با نفوذ و رانت از آن منفعت می برند. اغلب این سازمان ها و مجموعه ها که با ترفند خاصی بودجه عمومی را با خیالِ راحت و بطور پنهان خرج می کنند، به هیچ جا پاسخگو نیستند و دیگران را به حلقه های رفاقتی خود راه نمی دهند. جامعه مستندسازان کشور خواستارِ اصلاح این مسیر آلوده و غلط است و مداوایِ این اپیدمی را از وظایف مسئولان و سیاستگزاران می داند.
افزون بر مطالب مذکور، چالش های متعددی در سطح کلانِ سینمای مستند ایران وجود دارد که علاوه بر قصور برخی از مدیرانِ نالایق دستگاه های مختلف، ثمره غفلت ها و کم کاری های تشکل ها و صنوفِ ناکارآمد است.
در ماه های اخیر، نهضتِ باور و بیداریِ نوینِ مستند سازان ایران منسجم تر از قبل، بخشی از مطالبات به حق را مطرح ساخت و از ظرفیت های دسترسی و ایجاد گفتگو با همکاران در شبکه های اجتماعی استفاده نمود که در همه گروه ها و کانال های مرتبط با اهالیِ مستند با استقبال روبرو شد. لکن مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی علیرغم ادعاهایش، تحمل شنیدن صدای عموم مستندسازان را نداشت و در اقدامی نسنجیده و غیرحرفه ای، تمامیِ پست ها و نقدها به سینمای مستند را (از افراد متعدد) در گروه تلگرامیِ "بحث مستند" پاک کرد تا به زعم خود روشنگریِ جدید در بین اهالیِ مستند را در نطفه خفه کند. این بی صبری و بی حوصلگیِ مسئولان مرکز گسترش، مسبوق به سابقه است و فضای محدود و بسته این مجموعه سال هاست که با دست به دست شدنِ میزهای مدیریت میان باند خاصی، بدین منوال اداره می شود. مستند سازان که انتظارِ چنین واکنشِ چکشی را نداشتند، هنگامی که بی طاقتی متولیان این مرکز را در فضای تخصصی دیدند، اقدام به تشکیل این کپین کردند.
شایان ذکر است که مطالبات - به حق - مستندسازان به تفکیک و مرتبط با هر سازمان و نهاد ومجموعه ای، منسجم و جداگانه مطرح می گردد. بعلاوه عزمی جدی و عمومی در راه است تا مسائل متعددِ درون صنفی حل و فصل شود.
قطعا کسانی هستند که طبق عادت همیشگی، آیه یاس می خوانند اما اراده "جمع" بر این است که با نگاه مثبت امیدوار باشیم و از بی مهری ها و کارشکنی ها دلسرد نشویم. دورانِ قبلیِ مراکز و دستگاه ها برای رفتارهای کلیشه ای و نخ نما با جامعه مستندسازان کشور به اتمام رسیده و این حرکت، به عقب برنمی گردد. طیف های مختلف و متنوع مستندسازان، این بار نه برای یک قرارداد و یک فیلم، بلکه برای صیانت از منافع عمومیِ این صنف در سطح کشور برخاسته اند.
یاران و همراهان عزیز، حجم کار زیاد است. صبر و حوصله و پشتکار و مداومت، ابزارِ آشنا و همیشگیِ شماست. شما فیلم های مهم و سختی را ساخته اید و امتحان پس داده اید، افتخارات زیادی را کسب کرده اید؛ اکنون برای تجدید بنایِ صنفی بزرگ، وقت بگذارید تا منافعِ جمع "نهادینه" شود و کاری که سال ها قبل باید صورت می گرفت، امروز شکل گیرد.
بدون تعارف می گوییم با کسانی که قصد شیطنت، تخریب و تضعیف دارند، مقابله به مثل نمی کنیم. رعایتِ اخلاق حرفه ای، نخستین درسِ مستندسازی است؛ اما صمیمانه دست همه همراهان و همدلان را به گرمی می فشاریم.
سوتفاهم های دیگران را برایشان توضیح می دهیم تا قضاوت نکنند و از همه پیشنهادها و راهنمایی های دلسوزانه استقبال می کنیم. این پرونده مفتوح است و با کمک و عنایت شما تکمیل می گردد.
ارسال به دوستان
ارسال با پیامک
ارسال با واتس آپ
ارسال از طریق لاین